Aminado ang Presidente sa United Sugar Producers Federation (UNIFED) nga katapusan sang Oktobre tubtob Nobyembre pa ang makabig full swing sang milling season sang tubo.
Sa interview sang Bombo Radyo Bacolod kay Manuel Lamata, pipila pa lamang ang nagapagaling sa karun apisar nga nagbukas na ang milling season.
Ini bangod nagkunol ang mga tubo kag karun lamang nagtubo.
Suno kay Lamata, wala nakakuha sang bastante nga tubig ang mga tubo kag wala man nakapanalupsop ang abono bangod sa kakulangan sang ulan sa tion sang El Niño.
Bangod Hulyo na nagsako ang mga pag-ulan, amo pa lamang nakabawi ang mga tubo gani tubtob sa karun ang mga ini ang linghod pa para tapson.
Suno kay Lamata, laban sa tubig ang kadam-an sa mga tubo sa karun kag wala sang purisa.
Madamo naman sang ginpili nga maghulat sang masunod nga cropping bangod aminado ang mga ini nga mamierdihan lamang sila bangod sa halit sang El Niño.
Bangod sa kadyutay sang magaling, nagsaka naman ang millgate price sang kalamay sa P2,791 kada sako.
Bangod ginapagulang pa ang kadam-an sa mga tubo, ginalantaw ni Lamata nga magaduging ang magapagaling sa katapusan na sang Oktobre tubtob bulan sang Nobyembre.
Kumporme naman ini sa pag-import sang gobyerno sang kalamay bangod aminado ini nga kulang ang supply.
Paathag ni Lamata nga kun indi mag-import, bangod manubo ang supply magasaka ang presyo sang kalamay, gani ang maga-abot nga imported nga kalamay ang magaregulate sang presyo sa merkado.
Ginapakamaayo man sini ang tikang sang gobyerno sa pagpahanugot sa pag-export sang raw sugar para sa US quota, sa tion nga madamo sang supply ang pungsod.
Ini bangod sa kada isa ka sako nga ma-export sang traders sa Estados Unidos, ini ang katumbas sa tyansa nga maka-import sang duha ka sako ukon ratio nga 1:2.
