Ginabasol sang United Sugar Producers Federation of the Philippines (UNIFED) ang isa pa ka sugar federation sa pagbalabag sa programa nga makapataas kuntani sang millgate price sang kalamay.
Ginalantaw nga isa sa rasun sang tuman ka nubo nga pagpamakal sang kalamay gikan sa local sugar farmers ang bangod sa oversupply.
Sa interview sang Bombo Radyo Bacolod kay UNIFED President Manuel Lamata, normal na nga nagasaka ang presyo sang kalamay kada Disyembre bangod peak sang milling season.
Apang sa nakaligad nga duha ka tuig, ang Department of Agriculture ang nagpatuman sang programa, kun sa diin ang mga sugar traders ang marequire nga magbakal sang kalamay sa local farmers.
Pahanugutan lamang ang importasyon kun matapos na ang milling season ukon kun magkabos ang produksyon, apang ang hatagan sang otoridad nga maka-import amo ang nakabakal sang kalamay sa local farmers sa gintalana nga kadamuon.
Sa masami ang programa ang gina-implementar na sa bulan palang sang Nobyembre, apang subong nga tuig, ini ang ginbalabagan sang Confederation of Sugar Producer Associations Inc. (CONFED) nga ginapamunuan ni Gerardo Valderama Jr.
Ginduso sini kay Agriculture Secretary Francisco Tiu Laurel Jr. ang pag-export sang Grade A nga kalamay sa America.
Apang ini ang wala naman ginakumpormihan ni Lamata bangod ang Grade A ang ginabakal lamang sa presyo nga P1,100 kada sako.
Suno diri, sa karun nga presyo nga P2,100 kada sako, tuman na ang ila nga pag-agunto, gani ang tuman ka barato nga pamakal sang Grade A sugar ang halos katumbas na nga ginhaboy na lamang nila ang ila produkto.
Kasunod sini, nagmeeting ang CONFED kanday Negros Occidental Governor Eugenio Jose “Bong” Lacson kag Cadiz City Mayor Salvador “Bading” Escalante, kag sunod nga nagpagwa sang statement sa importasyon sang raw ukon brown sugar.
Panindugan ni Lamata nga si Valderama ang indi sugar farmer kundi sugar trader, gani ini ang naga-income paagi sa sugar import kag sugar exports, indi kaangay sa ila nga sugar farmers nga nagasalig sa presyo sang ila patubas.
Suno diri, ginbalabagan nila ang plano sang CONFED bangod kun mag-import sang raw sugar, wala na sang may mabakal sang lokal nga kalamay bangod mas barato ang imported.// Pasalig ni Lamata, ipakigbato sini ang mga planters tubtob nga siya ang nagaginhawa pa.
